Ekonomist Süleyman Yaşar, Sabah gazetesindeki bugünkü köşe yazısında Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun faizleri artırmaması gerektiğini yazdı.

Yaşar, Osmanlı ekonomisinin Avrupalı tüccarlar tarafından ülkeye sokulan ucuz gümüşle bozulduğunu hatırlatarak Merkez Bankası’nın faiz lobisinin oyununa gelerek faizleri artırmaması gerektiğini belirtti.

İşte Süleyman Yaşar’ın yazısı:

Kristof Colomb'un Amerika'yı keşfinin ardından bol miktarda gümüş bildiğiniz gibi Avrupa'ya getirilir. Tabii bu gümüşten Osmanlı da nasibini alır. Osmanlı ithalat üzerinden vergi almadığı için ülkeye gümüş para girişinden de vergi almaz. Ve çok fazla miktarda gelen hatta çoğu sahte olan gümüş paralar 1584-1600 tarihleri arasında Osmanlı pazarını işgal eder. Avrupa'dan ucuz gümüş para alıp Osmanlı ülkesinde altın karşılığı daha yüksek fiyattan satmak suretiyle kolay elde edilen yüksek kazanç, gümüş ticaretini cazip hale getirir. Adeta bugünün taşıma ticaretini (carry trade) yapan Avrupalı tüccarlar, gümüş karşılığı Osmanlı ülkesindeki altını alıp Avrupa'ya götürürler. Prof. Dr. Halil İnalcık'ın belirttiğine göre Avrupalı tüccar, İspanya ve Sevilla veya Meksika gümüş kuruluşlarını satın alır ve Türkiye'de satarak aradaki farktan o dönemde büyük kazanç sağlar. Böylece Batı'dan Doğu'ya gümüş, Doğu'dan Batı'ya altın akımı önemli bir ticaret konusu olur. Tabii bunun sonucunda bol miktarda gümüş para Osmanlı ülkesinde yüksek oranlı enflasyon, devalüasyon sarmalına neden olur. Hatta Osmanlı'nın, gümüş parayla yapılan bu taşıma ticaret nedeniyle Batı karşısında ekonomik üstünlüğünü kaybettiği ileri sürülür. Çünkü aşırı miktarda gümüş paranın yol açtığı yüksek oranlı enflasyon nedeniyle Osmanlı malları rekabet gücünü kaybeder. İşte bu nedenle üretimin kârlı olmaktan çıkması nedeniyle Osmanlı'nın sanayi devrimini yapamadığını söylemek yanlış olmaz herhalde.

Niye anlattık bütün bunları? Anlattık çünkü, bugün Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplanacak, politika faizi, faiz koridoru ve munzam karşılıklar hakkında karar verecek. İşte Merkez, Osmanlı ekonomisini çökerten o dönemin taşıma ticareti olan gümüş altın değişimini dikkate alarak bugünün taşıma ticaretine konu olan ucuz dövize prim vermemeli. Merkez, ABD, Avrupa ve Japonya'da ucuz olan paranın kısa vadeli daha doğrusu sıcak para olarak Türkiye'ye girmesini engellemeli. Ve faiz lobisinin IMF'yi de yanına alarak yarattığı bilgi kirliliğine aldanıp faizleri yükseltmemeli.....