Osmanlılar zamanında yetişen matematik âlimi. İsmi Ali bin Vâli bin Hamza olup, İbn-i Hamza adıyla meşhur oldu. On altıncı asırda yaşayan doğum ve vefât târihleri belli olmayan İbn-i Hamza Mağribi, aslen Cezâyirlidir. Hayâtı hakkında çok az bilgi olan İbn-i Hamza, bir müddet İstanbul’da kaldı. Bu zaman zarfında ilim öğrenip icazet (diploma) aldıktan sonra çeşitli medreselerde müderrislik yaptı. Fevkalâde güzel Türkçe öğrenen İbn-i Hamza, İstanbul’da iken Tuhfet-ul-a’dâd li-zev-ir-Rüşdî ves-seded adlı matematik ve cebire dâir meşhur eserini o devrin Türkçesiyle hazırladı. 1590 (H. 999) târihinde sağ olduğu bilinmektedir.

İbn-i Hamza, çalışmalarında özellikle sayısal ve geometrik süreklilikler ve uygunluklar konusu üzerine ağırlık vermiş ve logaritma ilmînin gelişmesindeki temel konularda başarılı olmuştur. Bu çalışmalarında sayısal süreklilikler ile geometrik süreklilikler arasında bağlantı kurmuş ve ikisini birbirine tatbik etmiştir. Böylece o, logaritmanın geliştirmede hakîki öncüsü sayılmaktadır. İbn-i Hamza, matematik alanında çalışma ve araştırmalara kendisini ziyadesiyle kaptırdığından, hac farizasını edâ için gittiği Mekke-i mükerremede kaldığı müddet zarfında, hacılara matematik ve hesablama usûlleri hakkında ders vermiştir. Hacda iken diğer bir önemli eseri olan el-Mesdet-ül-Mekkiyye’yi hazırladı.

Mağribî, ilmî haysiyet ve ....