Bugün Coğrafi konumumuzun ve saatlerin belirlenmesinde Londra'daki Greenwich semti Başlangıç Meridyeni olarak kullanılıyor. Osmanlı Devleti ise Ayasofya Camii'ni Başlangıç Meridyeni olarak kabul edip yüzyıllarca bütün hesaplamalarında kullandığı ortaya çıktı.

Yedikıta Tarih ve Kültür Dergisi temmuz sayısında Osmanlı döneminde başlangıç meridyeni olarak Ayasofya Camii’nin tepe noktasının kullandığını anlatan ilginç bir makale yayınladı. Astronom Yakup Emre’nin kaleme aldığı “Osmanlı Başlangıç Meridyeni Ayasofya’ydı” başlıklı yazıda tarihte başlangıç meridyeni olarak kullanılan yerler konusunda önemli bilgilere yer veriliyor.

Başlangıç Meridyeni dünya üzerindeki coğrafî konumunuzu belirleyebilmek için sıfır (0) noktası olarak kabul edilen ilk boylam olduğu hatırlatılan yazıda; “Başlangıç Meridyeni’ne olan mesafeye göre uluslararası yerel saat sistemleri oluşturulmuştur. Dünya, ekseni etrafında tam devrini 24 saatte tamamladığı için 24 saat dilimine ayrılmıştır. 360 meridyen yayı olduğuna göre, her saat diliminden 15 meridyen geçmektedir.” denildi.

İlk Başlangıç Meridyeni Kanarya Adaları Olmuş

Astronom Yakup Emre makalesinde şu bilgileri veriyor: “İlk çağın Batlamyus haritasında Başlangıç Meridyeni, şimdiki Kanarya Adaları’ndan geçirilmiştir. 6. yüzyıl haritalarında ise kimi zaman Bağdat ve İskenderiye, kimi zaman da Yeşil Burun Adaları’nın kullanıldığı görülmektedir. 17. yüzyıl ortasında Kanarya Adaları’nın en batısındaki Ferro Adası’ndan geçtiği farz edilen meridyen, başlangıç sayılmıştır. Ancak, o sıralarda okyanustaki böyle bir adacığı esas alarak boylam farkını bulmak güç oluyordu. Bu yüzden birçok ülkeler, kolaylık olması için, kendi başşehirlerinden geçen meridyeni başlangıç olarak almışlardı. Fransa için Paris, Almanya için Berlin’den geçen boylam kullanılmıştır. Bu arada İngiltere’n....