Padişahların sınırsız yetkisi yoktu. Yasalara aykırı emir veremezdi. İktidar; sultan, vezir-i azam ve şeyhülislam arasında paylaştırılmıştı. Sultanın harçlığı biterse devlet hazinesinden ancak borç alabilirdi

TARİH / KEMAL ÇİÇEK - BUGÜN GAZETESİ

Bu hafta başkanlık sistemini içeren Anayasa teklifi TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Kimi bu öneriyi Osmanlı sultanına özenti ile ilişkilendirdi. Kimisi önerilen sistemin Türkiye’ye özgü bir seçimli monarşi getirdiğini ileri sürdü. Biz de ‘Osmanlı sultanı kimdir, yetkileri nelerdir, mutlak hâkim midir’ gibi sorulara cevap vererek Osmanlı sultanının bir ilham kaynağı olup olmayacağı tartışmalarına katkı yapmak istedik.
Başkanlık sisteminin konuşulduğu ve Osmanlı medeniyetine hayranlığın sıkça dile getirildiği bu dönemde Osmanlı devlet yönetimi ve sultanın yetki ve sorumluluklarını bir tarihçi olarak hatırlatmak istedim. Toplumda Osmanlı sultanının otoriter, mutlak hakim, başka bir deyişle “astığı astık kestiği kestik” bir kişi olduğu söylenir. Osmanlı anlayışında her insan padişaha hayır duası etmeli, hakaret etmemelidir. Defterdar Sarı Mehmet Paşa’nın eserinde yer verdiği şu dörtlük meşhurdur:

Kıl duâ Padişâha söğme sakın
Anı zirâ halife kıldı Allah
Sen o zâtı şerifi sanma güzâf
Ki odur yeryüzünde zıllullah

Osmanlı sultanı kendisinden önceki Türk devlet....