Padişah 2. Beyazıd'ın depreme karşı önlem olarak yerin altında biriken gazı yerin üstüne çıkarmak amacıyla İstanbul'un muhtelif yerlerine yaklaşık 2 bin kadar deprem kuyusu açtırdığı belirtildi
OSMANLI İmparatorluğu tarihinde ilk kez 2. Beyazıd'ın hükümdarlığı döneminde 1509'da depremle sarsılan İstanbul 1556, 1766 ve 1894 depremlerinde de büyük hasar gördü. Araştırmacı-yazar Talha Uğurluel, 2. Beyazıd'ın depreme karşı önlem olarak yerin altında biriken gazı yerin üstüne vermek amacıyla şehrin muhtelif bölgelerine 2 bin deprem kuyusu açtırdığını belirtti. Uğurluel, "Osmanlı'da ahşap ev, fay hattı üzerinde bulunan İstanbul için bilerek tercih edilmiş. Osmanlı'nın ahşap eve yönelmesi gelenek ve görenekten değil, depremdendir" dedi.

"Küçük Kıyamet"

Kentte 10 Eylül 1509 gecesi saat 04.00'te meydana gelen deprem, İstanbul için çok yıkıcı oldu. "Küçük Kıyamet" olarak adlandırılan depremde bütün şehir harap oldu. Bolu'dan Edirne'ye kadar kendini hissettiren depremde şehir halkının yaklaşık yüzde 10'u deprem sonucu ya öldü ya da yaralandı. 109 cami tamamen yıkılırken ayakta kalanların da tümünün minaresi tahrip oldu. 1070 ev yıkıldı, surlar zarar gördü, burçlardan 49'u yıkıldı ya da ağır hasar gördü. Ayasofya Camii'nin ise fetihten sonra yapılan minaresi yıkıldı.

İstanbullular 1509 kışını derme çatma yapılarda büyük zorluklar içinde geçirdi. Kentteki imar faaliyetlerine 29 Mart 1510'da başlandı ve 1 Haziran 1510'da bitirildi. 10 Mayıs 1556'da yaşanan deprem de hayli yıkıcı oldu. Fatih Camisi büyük zarar gördü. Ayrıca Ayasofya Camii ve surlarda da hasar oluştu.

Bu tarihten sonra 90 yıl kadar İstanbul'da deprem olmadı. 28 Haziran 1648'de sabaha yakın bir saatte İzmit ve İstanbullular depremle uyandı. Ancak fazla hasara yol açmadı. Daha sonra 1653, 1654 ve 1659 depremleri meydana geldi. İstanbul'da 1663 Kasımı'nda meydana gelen deprem aynı anda patlayan fırtınayla kente büyük zarar verdi. 1708, 1711, 1712, 1715'te meydana gelen depremler fazla hasara yol açmadı. Ancak 1719 sabahı meydana gelen deprem oldukça şiddetliydi. Tahribat sahası Düzce'den başlayan deprem, İzmit, Sapanca, Orhangazi, Karamürsel ve Yalova'yı da etkiledi. İstanbul'da camiler, saraylar ve surlarda yıkıntılar meydana geldi.

2 ve 4 dakika sürdü

İstanbul'da 1509'dan sonra ikinci büyük deprem, 22 Mayıs 1766'da yaşandı. Korkunç gürültüler işitildi ve yaklaşık 2 dakika süren bir sarsıntı takip etti. Bundan sonra 4 dakika kadar süren düşük şiddetli deprem oldu. Bu depremin artçısı olan sarsıntılar 8 ay devam etti. Depremde 4 bin kişi öldü, çok sayıda kişi de yaralandı. İstanbul'u tarih boyunca etkileyen büyük depremlerden biri de 10 Temmuz 1894'te yaşandı. Deprem yaklaşık 18 saniye sürdü ve birbirini takip eden 3 dalga halinde etkisini hissettirdi. 280 kişi öldü, 298 kişi de yaralandı.

Yardım kampanyası

Depremzedelere yardım kampanyası düzenlenmesi bu dönemde gündeme geldi. 2. Abdülhamid, depremden zarar görenler için kendi adına 1000 lira bağışladığını, şehzade ve sultanlarının ise 500 lira ile kampanyaya katıldıklarını belirtti. Bu arada yabancı ülkeler de yardım kampanyaları düzenledi. Bu deprem sonrasında 2. Abdülhamid, biri Yıldız Sarayı bahçesine, diğeri İstanbul Rasathanesi'ne konulmak üzere son sistem 2 sismograf alınmasına karar verdi.